<i>За да се натпреварува со САД и Кина, ЕУ мора да направи „радикална промена“, сметаат поранешниот италијански премиер и претседател на ЕЦБ Марио Драги и францускиот претседател Макрон, кои до вчера беа меѓу главните учесници во демонтирањето на јавниот сектор преку приватизација по секоја цена.</i>
Француското Министерство за економија најави национализација на индустриската групација Атос, која се најде во големи финансиски тешкотии и достави понуда за купување на суперкомпјутери и системи за одбрана на сајбер безбедноста.
Државата брза со национализацијата за да избегне Атос, некогаш водечката француска индустриска групација во областа на ИТ, „да премине во рацете на странски индустриски групи“.
Француската влада, пред сè, сака да избегне какво било протекување на стратешките активности на Атос, бидејќи тие се однесуваат на одбраната, нуклеарната енергија и сајбер безбедноста. Атос поседува суперкомпјутери кои се користат за нуклеарно одвраќање и има договори со француската војска. Француската одбрана има договори и со Атос за ИТ и комуникациски системи.
<b>Кој приватизира, национализира</b>
Државата сака да купи дел од Атос, чиј промет е 900 милиони евра, а во филијалата Бул се вработени 4.000 вработени. Пред две недели државата објави дека „ќе си додели повластен удел“ во капиталот на Bull SA, за да има право да ги контролира стратешките одлуки.
Испаѓа дека истите луѓе кои приватизираа сега - национализираат. Медиумите потсетуваат дека извршен директор за време на приватизацијата на тогаш просперитетниот Бул во 1995 година беше Тиери Бретон, актуелниот еврокомесар за внатрешен пазар. Во 2014 година, Тиери Бретон беше на чело на Атос и го купи Бул, претворајќи го во филијала на Атос.
Деновиве истиот Тјери Бретон од Брисел се залага за национализација на Бул во рамките на Атос со аргументот дека „Атос е компанија која претставува стратешко богатство на Европа“.
Оваа ренационализација не е исклучок, туку ново правило во Европската унија, која е принудена да ја заштити својата индустрија ако сака да биде конкурентна со Кина и САД - како што неодамна, во говорот во Сорбона, претседателот Макрон експлицитно кажа.
Национализацијата на приватизираните јавни претпријатија започна во Франција минатата година кога владата презеде 100% од капиталот на ЕДФ (Електродистрибуција), приватизиран во 2005 година. Деновиве на ред дојде Атос.
Во двата случаи (Атос и ЕДФ), поранешниот државен гигант стана губитник по приватизацијата, а потоа следеше национализација и покривање на загубите со парите на даночните обврзници, бидејќи тоа е стратешки интерес на државата.
Се чини дека функционира едно неолиберално правило, кое - видовме во 2008 година - важи и за банките. Додека голема приватна индустриска групација или банка има профит - тој профит оди во нејзиниот (сопственик на компанијата) џеб. Кога има дефицит - тогаш го покрива државата, односно даночните обврзници во нивни интерес.
<b>Враќање на несоодветни зборови</b>
Во контекст на војната во Украина и пролиферацијата на војните во светот, зборовите „заштита“ и „државна интервенција“ до вчера влегоа во речникот на француската влада и европската администрација. Досега, неолибералните правила од Лисабонскиот договор ги обврзуваа членките на ЕУ да спроведат „пазарна економија“ заснована на принципот дека „пазарот сам се организира“, при што државата нема право да се меша во економијата.
Дека Кина и САД ги напуштија правилата на слободниот пазар и воведоа протекционистички мерки - на почетокот на годината Марио Драги, поранешниот италијански премиер, пред тоа претседател на Европската централна банка и висок функционер на Американската банка Голдман Сакс, позната по тоа што носи голем дел од одговорноста, експлицитно јавно кажа за избувнувањето на финансиската и криминалната криза во 2008 година.
-За да се натпреварува со САД и Кина, ЕУ мора да направи „радикална промена“, смета Марио Драги, кој по налог на Европската комисија подготвува извештај за конкурентноста на економијата на ЕУ за јуни.
Марио Драги веќе најави што ќе има во тој извештај на почетокот на април во Белгија, на конференцијата за европските социјални права.
Неговата препорака може да се сумира на следниов начин: ЕУ не може да биде економски конкурентна со САД и Кина бидејќи нивните економии добиваат државни стимуланси. Затоа ЕУ - ако нема да пропадне - мора да воспостави протекционистички мерки.
„Нашиот капацитет да одговориме (на кинеското и американското „непочитување“) е ограничено затоа што нашата организација, нашето одлучување и финансирање беа основани пред Ковид, пред војната во Украина, пред конфликтот на Блискиот Исток и пред враќањето на ривалства меѓу големите сили“, рече Драги на почетокот на април во Брисел.
Драги наведе три основни насоки на „политичка интервенција“ неопходни за европската економија да стане „отпорна“ на долг рок.
<b>Прво</b>, потребни се инвестиции во областа на телекомуникациите и здравствените услуги за европските компании „да ги зголемат своите инвестиции и да освојат делови од пазарот“.
<b>Понатаму, </b>неопходно е да се донесат „комплементарни мерки“ во европското законодавство за стратешки суровини. Целта е да се постигнат различни извори на снабдување со ретки минерали и други стратешки важни елементи за Европската унија со цел да се намали зависноста од Кина.
<b>Трето,</b> Драги уште во февруари рече дека ЕУ ќе мора да ги зголемува трошоците за 500 милијарди евра годишно за да ја пополни „инвестициската празнина“ во дигиталната и еколошката транзиција. Две третини од оваа сума треба да дојде од приватниот сектор.
-За кратко време Европа ќе мора да инвестира „масовно“ и да мобилизира ново јавно и приватно финансирање, изјави Марио Драги.
За да се постигне ова, според него, важно е да се зајакне Унијата на пазарите на капитал (УТК). Приоритетна цел на ЕУ е „неопходна“ да го мобилизира потребниот приватен капитал.
<b>Пироманите станаа пожарникари</b>
Интересно е тоа што францускиот претседател Макрон го повтори без цитирање сето она што Драги го презентираше десет дена претходно на конференцијата во Брисел, додавајќи го својот карактеристичен драматичен тон, потсетувајќи дека „ЕУ е смртна“, дека е на „историска пресвртница“, дека Кина и Америка претставуваат закана за европската економија.
Како Драги, така и Макрон до вчера беше еден од главните учесници во демонтажата на државата по неолиберални рецепти и преку приватизација по секоја цена, дури и кога тоа беше спротивно на јавниот интерес.
Да се потсетиме како пред неколку години во извештајот на „Марлекс“ комисијата на францускиот Сенат утврди дека Макрон лажно сведочел пред него за скандалозната продажба на гордоста на француската индустрија Алстом на американската Џенерал електрик и дека како што многумина процениле, „за грст долари“, и дека сенатската комисија ги доставила сите свои наоди и документи до истражниот судија.
Сега, се чини, подметнувачите на пожар облекоа пожарникарски униформи.
<b>Падот на европската економија</b>
Статистиката покажува дека ЕУ навистина има причина да биде вознемирена. Имено, речиси сите економски проценки велат дека оваа година растот на БДП во Европа ќе биде значително помал од растот на БДП во САД, Русија и Кина, поради високите каматни стапки, забавувањето на побарувачката од Кина и индустриската политика на САД и Кина, претставува растечка закана за Европската унија.
Слабите економски перформанси на Европа беа особено видливи во енергетски интензивните производствени индустрии. Европската конфедерација на синдикати во март објави дека околу еден милион работни места во производството биле изгубени на континентот во последните четири години.
Стравувањата од индустриски колапс на ЕУ беа зголемени кога во средината на април Евростат, статистичкиот завод на ЕУ, објави дека индустриското производство во ЕУ во февруари било за 5,4% пониско отколку во истиот месец од претходната година.
Спротивно на тоа, кинеското Национално биро за статистика во вторникот објави дека индустриското производство во првиот квартал се зголемило за 6,1 отсто во однос на истиот период во 2023 година.
<b>Политички промени</b>
Објавувајќи ги промените во економското функционирање на ЕУ, и Драги и Макрон имплицитно најавуваат политички реформи на гломазната архитектура на ЕУ.
Во својот говор на Сорбона минатата недела, Макрон не ја спомна својата идеја за Европа во повеќе кругови, но зборуваше за воспоставување заедничка европска одбрана преку обединување на европските индустрии за оружје.
И Макрон и Драги се поборници за проширување на ЕУ, федерализација на Европа и нејзино претворање во „една земја“, иако не прецизираат како Европа би била организирана на таков трансформиран начин.
Агенцијата Блумберг неодамна објави дека Макрон работи на тоа Марио Драги да биде претседател на Европската комисија и дека за тоа интензивно разменува мислења со други европски државници.
Засега е јасно дека последните изјави и на Драги и на Макрон изострија нешто што многумина речиси го изгубија од вид: дека заканата за економијата на ЕУ не е само Русија, како што се повторува овде секој ден, туку и опстанокот на нејзината економијата е загрозена и од Кина и САД.
Зборовите на Франсоа Митеран, претседателот на Франција од 1981 до 1995 година, кој пред неговата смрт ги опишал односите на Франција со САД на следниов начин:
„Франција не го знае тоа, но ние сме во војна со Америка“.
“Да, тоа е војна која е континуирана, војна од витално значење, војна која е економска, чии мртви не се видливи. Да, Американците се немилосрдни, тие се ненаситни, сакаат неподелена моќ над светот. Тоа е војна која не е позната, која е континуирана, војна чии мртви не се видливи, но сепак војна што убива“ (Џорџ-Марк Бенаму /Жорж-Марк Бенаму/: „Последниот Митеран“, ед. Плон, Париз 2005)
Извор: <a href="http://www.balkanmagazin.net/biznis/cid131-364544/eu-uvodi-protekcionizam-da-bi-zasititila-svoju-industriju-od-sad-i-kine-privatizovano-sada-se-nacionalizuje">Балканмагазин</a>
<a href="http://vecer.mk">Фото: </a>Илустрација, гордоста на француската индустрија, компанијата Алстом еднаш беше продадена на американската General Electric „за грст долари“)
