Малку повеќе од две недели по завршувањето на Евровизискиот натпревар за песна 2025, контроверзиите околу интегритетот на телевизиското гласање продолжуваат да растат.
Дванаесет европратеници од социјалистичките, левичарските, зелените и либералните партии напишаа писмо до лидерите на Европската радиодифузна унија (EBU), која го организира натпреварот. Во писмото што го виде Euronews, тие изразија „загриженост за зголемените нерегуларности поврзани со натпреварот во 2025 година“.
Сомнителна кампања од израелска владина агенција
Нивниот апел следеше по бранот загриженост од националните радиодифузери, вклучувајќи ги холандскиот AVROTROS/NPO, норвешкиот NRK, шпанскиот RTVE, словенечкиот RTVSLO, исландскиот RÚV, белгискиот фламански VRT и финскиот Yle.
Телевизиските компании изразија сомнежи за манипулацијата со телегласањето и изразија сомнежи за државната промоција, особено во врска со второпласираната израелска песна оваа година, за која се тврди дека ја добила поддршката од кампањата предводена од израелската владина рекламна агенција Лапам.
Ирската RTÉ официјално побара пристап до податоците за гласање, додека VRT јавно праша дали ќе продолжи да учествува во натпреварот доколку не се обезбеди целосна транспарентност.
„Иако Евросонг беше замислен како начин за поврзување на Европа преку музика и култура, неодамнешните настани фрлија сенка врз неговиот кредибилитет и неутралност“, рече словенечкиот европратеник Матјаж Немец, кој го иницираше писмото.
Германецот ја критикуваше вклученоста на националните влади во промоцијата на нивните уметници, нарекувајќи ја повреда на принципите на фер игра, непристрасност и независност на EBU. Во писмото се наведуваат податоци од VRT кои покажуваат значајни и необјаснети разлики помеѓу гледаноста и учеството во телегласањето за време на натпреварот од 2023 до 2025 година.
Трендови што бараат објаснување
„Овие трендови не се лесно објаснети со природни промени во ентузијазмот на гледачите и бараат понатамошно истражување“, се вели во писмото, предупредувајќи дека фактот што сè поголем број национални телевизиски станици ги доведуваат во прашање сопствените податоци укажува на подлабок и системски проблем.
Европратениците ја повикаа ЕБУ да преземе конкретни чекори, вклучително и објавување на целосни податоци за гласање, независна ревизија и спроведување заштитни мерки за спречување на политичко мешање во натпреварувањето.
„Без реакција и одговорност, Евросонг ризикува да ја изгуби довербата на публиката и да ја претвори во сцена не за единство, туку за манипулација“, предупреди Немец, додавајќи дека европската јавност заслужува целосна транспарентност во врска со процесот на гласање оваа година.
Директорот на Евровизискиот натпревар за песна, Мартин Грин, објави отворено писмо во кое се осврнува на загриженоста за транспарентноста и интегритетот на процесот на гласање. Грин потврди дека загриженоста ќе биде дискутирана на претстојниот состанок на Референтната група на ЕБУ.
Тој истакна дека промотивните активности на земјите учеснички се дозволени и вообичаени во музичката индустрија, но ЕБУ разгледува дали ваквите кампањи би можеле несоодветно да влијаат врз гласањето на јавноста.
Системот за гласање се проверува повеќе пати
Тој, исто така, истакна дека системот за гласање на Евровизија вклучува „повеќекратни безбедносни проверки“ и е надгледуван од повеќе од 60 професионалци во Келн, Виена и Амстердам. Гласањето го спроведува Once Germany GmbH и независно го верификува Ernst & Young.
Зборувајќи за сегашното правило кое го ограничува бројот на гласови на 20 по метод на плаќање по лице, Грин рече дека нема докази дека тоа влијае на резултатите. Сепак, прашањето ќе биде повторно разгледано како дел од процесот на преглед по натпреварот.
