САД веќе не оставаат впечаток на моќна држава способна да го одржува глобалниот финансиски поредок. Пред неколку недели пакистанскиот министер за енергетика најави дека руската сурова нафта ќе ја плати во кинеска валута.
На почетокот на годината, Обединетите Арапски Емирати објавија дека разговараат со Индија за унапредување на трговските активности со Индија во рупии.
Претходно оваа недела, министрите за надворешни работи на групата земји БРИКС (Бразил, Русија, Индија, Кина и Јужна Африка) разговараа за тоа како да се реализира поголемо глобално влијание, вклучително и создавање и употреба на заедничка валута.
Аргентина, која во моментов се бори со 100-процентна инфлација и 25-процентна девалвација, побара од Кина драстично да ги зголеми трансакциите за размена на девизи во кинеската валута.
Пред неколку недели, Јужна Кореја и Индонезија потпишаа договор за промовирање на директна трговска размена во национални валути.
Здружението на нациите од Југоисточна Азија разговара за развојот на регионалната трговија и инвестициите користејќи ги валутите на своите членки.
Индија и Малезија неодамна објавија нов билатерален трговски механизам во рупии за да се избегне доларот во меѓународните трансакции.
Бразил и Кина, исто така, постигнаа многу значаен договор за трговија со локални валути наместо со долар.
Накратко, процесот на глобална дедоларизација се вжештува.
Се разбира, не треба да очекуваме дека некој преку ноќ ќе ја убие хегемонијата на доларот во светската трговија, финансиските системи и глобалниот пазар на капитал. Во моментов, 88 отсто од глобалната трговија се одвива во долари, дури и кога трансакциите немаат никаква врска со САД или американски компании. Една од теориите зошто се забрзува процесот на дедоларизација се заснова на тезата дека се повеќе земји се загрижени затоа што Америка го користи доларот како моќно оружје за казнување, пишува Јутарњи лист. Новиот тренд на принудување трансакции во домашни валути аналитичарите го поврзуваат со сè пошироката и поагресивна примена на санкциите.
„Во земјите доминира американскиот долар со децении… Поагресивната и експанзивна употреба на американските санкции во последниве години ја засилува таа нелагодност – и се совпаѓа со барањата од големите пазари во развој за нова распределба на глобалната моќ“, Џонатан Вуд. директор за глобални прашања во консултантската фирма Control Risks.
Шефот на американското Министерство за финансии Џенет Јелен, исто така, ја призна можноста од санкции кои му се закануваат на доларот: „Постои ризик кога користиме финансиски санкции кои се поврзани со улогата на доларот дека со текот на времето може да ја поткопа хегемонијата на доларот“.
Повеќето аналитичари проценуваат дека глобалната замена на доларот со други валути нема да се случи брзо и се сосема сигурни дека веројатно нема да видиме пад на доларот во текот на нашиот живот.
Сепак, Вишну Варатан, шеф за економија и стратегија во Mizuho Bank Ltd. во Сингапур тврди: „Без сомнение, дедоларизацијата се забрзува и ќе продолжи со годините што доаѓаат… САД донесоа пресметана одлука да го користат доларот за да нанесат болка, и веројатно ќе има долгорочни последици“.
Интересно е што сега фокусот на приказната за дедоларизација е сведена на прашањето за санкциите, особено откако членките на Г7 ги блокираа девизните резерви на Русија, но и прашањето за американските јавни финансии останува отворено. Задолженоста на Американците драстично расте, тие се политички крајно поларизирани и веќе не оставаат впечаток на моќна држава која е способна да го одржува светскиот финансиски поредок, бидејќи сосема е отворено прашање дали воопшто ја контролираат траекторијата на сопствениот јавен долг, особено откако се покажа дека републиканците и демократите имаат многу поблиску до фискалните позиции отколку што изгледаше за време на драматичниот политички судир околу зголемувањето на границата на долгот, што на крајот се покажа бесмислено бидејќи немаше сериозна фискална консолидација, т.е. ние ги нарекуваме болни намалувања или заштеди.
Отворено е прашањето колку големи нации сметаат дека зависноста од трговијата со долари е преголем ризик. Земјите во кои живее повеќе од половина од светското население сериозно разговараат за алтернативи на доларот, заклучува весникот.
